ವಿದೇಶಿ ನೇರ ಹೂಡಿಕೆ (Foreign Direct Investment) ಹೀಗೂ ಬರಬಹುದೇ ಶಿವಾ!!??

೧೯೭೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಸೌದಿಯ ದೊರೆ ಫಹಾದ್ ಇಟಲಿಯ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಕ್ಯಾಸಿನೊದಲ್ಲಿ ಜೂಜಾಡಲು ಕುಳಿತ. ಕುಳಿತೇಟಿಗೆ  ೬ ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರುಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಬಿಟ್ಟ! ಅವನಿಗೇನು!? ಹೇಳಿಕೇಳಿ ಹಡಬೆ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ದುಡ್ಡು. ಇವನು ಉಡಾಯಿಸಿದ. ಅಂದು ಸೌದಿಯ ದೊರೆಯ ತೆಕ್ಕೆಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದವರು ವಿಶ್ವದ ಟಾಪ್ ಕ್ಲಾಸ್ ವೇಶ್ಯೆಯರು. ಈ ಘಟನೆಯ ಫೋಟೋಗಳು ಮತ್ತು ಸುದ್ದಿ ಜಗಜ್ಜಾಹೀರಾಗಿ ಸೌದಿ ರಾಜ ಕುಟುಂಬ ಮುಜುಗರಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಯಿತು. ಇಟಲಿಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬೇರೊಂದು ಸುರಕ್ಷಿತ ಸ್ಥಳವನ್ನು ತಮ್ಮ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ "ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ" ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು. 

ಸೌದಿಗಳು ಮೋಜು ಮಸ್ತಿಗೆ ಬೇರೊಂದು ಜಾಗ ಹುಡುಕುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಸುದ್ದಿ ಕಿವಿಗೆ ಬಿದ್ದ ಕೂಡಲೇ ಜಾಗೃತರಾದವರು ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿರುವ ಮೊರಾಕೊ ದೇಶದ ರಾಜ ಹಸನ್. ದಿವಾಳಿ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಮೊರಾಕೊವನ್ನು ಬಚಾವ್ ಮಾಡಲು ಅವರಿಗೆ ಬಂಡವಾಳದ ಜರೂರತ್ತು ಇತ್ತು. ಮೊರಾಕೊ ದೇಶದಲ್ಲಿ ತೈಲ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಬೇರೆ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ದುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಪ್ರಜೆಗಳು ಕಳಿಸುತ್ತಿದ್ದ ವಿದೇಶಿ ವಿನಿಮಯ ಅರೆಕಾಸಿನ ಮಜ್ಜಿಗೆಯಾಗಿತ್ತು ದೊರೆ ಹಸನ್ ಅವರಿಗೆ. ಇಂತಹ ಆರ್ಥಿಕ ಮುಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮಗಿರುವ ಇಪ್ಪತ್ತು ಅರಮನೆಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ನಡೆಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಾರು?? 

ಸೌದಿಗಳಿಗೆ ಫೋನ್ ಮಾಡಿದ ಕಿಂಗ್ ಹಸನ್, 'ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಬನ್ನಿ. ಬೇಕಾದಷ್ಟು ಜಾಗ ಇದೆ. ನಿಮಗೆ ಬೇಕಾದ ಹಾಗೆ ಇರಿ. ಮೋಜು ಮಸ್ತಿ ಮಾಡಿ,' ಎನ್ನುವ ಮುಕ್ತ ಆಹ್ವಾನವನ್ನು ಕೊಟ್ಟರು. 

ಸೌದಿ ರಾಜಕುಟುಂಬದ ಡಜನ್ನುಗಟ್ಟಲೇ ಸಣ್ಣ ದೊಡ್ಡ ರಾಜಕುಮಾರರು ಮೊರಾಕೊದ ಟಾಂಜೇರ್ ಪರ್ವತಗಳ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ವೈಭವೋಪೇತ ಅರಮನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿಕೊಂಡರು. 'ರಿಫ್' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದ ಆ ನಿರ್ಜನ ಪ್ರದೇಶ ಜನವಸತಿಯಿಂದ ತುಂಬಾ ದೂರದಲ್ಲಿತ್ತು. ಸೌದಿಗಳ ಮೋಜು ಮಸ್ತಿಗೆ ಹೇಳಿ ಮಾಡಿಸಿದಂತಿತ್ತು. ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾದಲ್ಲೇ ತಮ್ಮ ಮೋಜು ಮಸ್ತಿ ಮಾಡೋಣ ಅಂದರೆ ಅಲ್ಲೆಲ್ಲ ಕಟ್ಟರ್ ವಹಾಬಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ. ಮೋಜು ಮಸ್ತಿ ಎಲ್ಲ ನಿಷೇಧಿತ. ಯೂರೋಪ್ ಚೆನ್ನಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಕಾಟ. ಯಾವ ಸುಲ್ತಾನ ಯಾವ ಕ್ಯಾಸಿನೊದಲ್ಲಿ ದಿವಾಳಿಯಾದ. ಯಾರು ಯಾವ ವಿದೇಶಿ ಸೂಪರ್ ಮಾಡೆಲ್ ವೇಶ್ಯೆ ಮೇಲೆ ದುಡ್ಡು ಸುರಿದ ಎಂಬುದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಫೋಟೋ ಸಮೇತ ಪ್ರಕಟಿಸಿಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಮೊರಾಕೊದ ದುರ್ಗಮ ಟ್ಯಾಂಜೆರ್ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ತೊಂದರೆಗಳು ಇಲ್ಲ. ಎಲ್ಲ ಸೊಗಸಾಗಿದೆ ಎಂದುಕೊಂಡ ಸೌದಿಯ ಪುಂಡ ರಾಜಕುಮಾರರು ಓಡೋಡಿ ಬಂದು ಮೊರಾಕೊದಲ್ಲಿ ದುಡ್ಡು ಸುರಿದರು.ಆ ಜಾಗಕ್ಕೆ ಹೋಗಲು ಪತ್ರಕರ್ತರು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರೆ ಮೊರಾಕೊದ ನಿರ್ಮಾನುಷ, ಕಾನೂನೇ ಇಲ್ಲದ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಮೂಲಕ ಬರಬೇಕಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆ ಮೂಲಕ ಬರುವ ಹುಚ್ಚು ಸಾಹಸ ಮಾಡಿದವರು ಅಪಹರಣಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಅಪಹರಣ ಮಾಡಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಬಳಿ ವಸೂಲಿ ಮಾಡಲು ಏನೂ ಇಲ್ಲ ಅಂತಾದರೆ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದನ್ನು ದೋಚಿಕೊಂಡು, ಕತ್ತು ಸೀಳಿ ಹೆಣವನ್ನು ಎಲ್ಲೋ ಎಸೆಯುತ್ತಿದ್ದರು ಸ್ಥಳೀಯ ಕ್ರೂರ ದರೋಡೆಕೋರರು. ಮುಂದೆ ಹೆಣ ಕೂಡ ಸಿಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. 

ಸೌದಿಯ ಪುಂಡ ರಾಜಕುಮಾರರು ಇಲ್ಲೂ ಲಫಡಾ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಸೌದಿಯ ರಾಜಕುಮಾರನೊಬ್ಬ ವಿಪರೀತ ಮದ್ಯ ಸೇವಿಸಿ, ಭೋಗಿಸಲು ಕರೆಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಹುಡುಗಿಯೊಬ್ಬಳ ಮೊಲೆಯನ್ನು ಯರ್ರಾಬಿರ್ರಿ ಕಚ್ಚಿಬಿಟ್ಟಿದ್ದ ಎಂಬ ಸುದ್ದಿ ಯಾರಿಂದ ಮುಚ್ಚಿಟ್ಟರೂ ಸಿಐಎ ನಂತಹ ಬೇಹುಗಾರಿಕೆ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಮುಚ್ಚಿಡಲಾಗಲಿಲ್ಲ. 

ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮೊರಾಕೊದ ರಾಜ ಹಸನ್ ಮಾತ್ರ ತಮ್ಮ"ರಾಜಧರ್ಮ"ವನ್ನು ಚಾಚೂ ತಪ್ಪದೆ ಪಾಲಿಸಿದರು. ಹಗರಣವನ್ನು ಸೊಗಸಾಗಿ ಮುಚ್ಚಿಹಾಕಿದರು. ಆ ಮೂಲಕ ಮೊರಾಕೊ ದೇಶದಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಿ ನೇರ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿ ತಪ್ಪು ಮಾಡಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸೌದಿಗಳಿಗೆ ಮನದಟ್ಟು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು. 

ರಾಜೋಚಿತವಾಗಿ ರಾಜಾರೋಷದಿಂದ ರಾಜಕುಮಾರನಿಂದಲೇ  ಮೊಲೆ ಕಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಯುವತಿಯ ಕಡೆಯವರಿಗೆ ಕೊಡುವಷ್ಟು ಕೊಟ್ಟು ಬಾಯಿ ಮುಚ್ಚಿಕೊಂಡಿರಿ ಇಲ್ಲವಾದರೆ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮೊರಾಕೊದ ಜೈಲಿಗೆ ಹಾಕಿಬಿಡುತ್ತೇವೆ ಎಂಬ ಧಮಿಕಿ ಹಾಕಿದರು. ಮೊರಾಕೊದ ಕುಖ್ಯಾತ ಜೈಲಿಗೆ ಹೋದವರು ಯಾರೂ ವಾಪಸ್ ಬರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು ಕಮ್ಮಿ ಎಂದು ಗೊತ್ತಿದ್ದ ಅವರು ಕಚ್ಚಿದ್ದು ಮೊಲೆ ಅಷ್ಟೇ ತಾನೇ, ಜೀವವನ್ನೇನೂ ತೆಗೆದಿಲ್ಲವಲ್ಲ, ಮೇಲಿಂದ ಜಾಕೆಟ್ ತುಂಬಾ ರೊಕ್ಕ ತುಂಬಿ ಕಳಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರಲ್ಲ ಎಂದುಕೊಂಡು ರಾಜ ಹಸನ್ ಕಡೆಯವರು ಕೊಟ್ಟ ರೊಕ್ಕ ಇತ್ಯಾದಿಯನ್ನು ಪ್ರಸಾದದಂತೆ ಸ್ವೀಕರಿಸಿ ಸಲಾಂ ಮಾಡಿದರು. ಧಮಕಿ ತಂತ್ರ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು. ಈ ಘಟನೆ ಎಲ್ಲೂ ಸುದ್ದಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ.

ಮೊರಾಕೊದ ಈ ತರಹದ "ನಾಜೂಕಾದ" ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ನೀತಿಯಿಂದ ಖುಷಿಯಾದ ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ ಮತ್ತು ಇತರೆ ಕೊಲ್ಲಿ ಅರಬ್ ದೇಶಗಳು ಕಂಡಾಪಟ್ಟೆ ದುಡ್ಡನ್ನು ಮೊರಾಕೊ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದವು. ಎಷ್ಟು ದುಡ್ಡು ಹರಿದು ಬಂತು ಎಂದು ಕರಾರುವಕ್ಕಾಗಿ ಹೇಳುವುದು ಕಷ್ಟವಾದರೂ ಮೂಗಿನ ಮೇಲೆ ಬೆರಳಿಡುವಂತಹ ದೊಡ್ಡ ಮೊತ್ತ ಹರಿದು ಬಂದಿದ್ದು ಸುಳ್ಳಲ್ಲ. ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ, ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾದ ರಕ್ಷಣಾ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದ ಸುಲ್ತಾನನೊಬ್ಬ, ರಹಸ್ಯವಾಗಿ, ಮೊರಾಕೊದ ರಾಷ್ಟೀಯ ತೈಲ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರವನ್ನು ೪೨೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರುಗಳಿಗೆ ಖರೀದಿಸಿದ್ದ. ಅವನದೇನು ಫೋರ್ಟ್ವೆಂಟಿ ಭಾನಗಡಿ ವ್ಯವಹಾರವೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ೪೨೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರಿಗೇ ಖರೀದಿಸಿದ್ದು ಕಾಕತಾಳೀಯ ಇರಬಹುದು ಕೂಡ. ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳ ಮೂಲಕ, ಶೆಲ್ ಕಂಪನಿಗಳ ಮೂಲಕ ಮಾಡಿ ಮೂಲ ಖರೀದಿದಾರರನ್ನು ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ಇರಿಸಲು ಎಂದಿನಂತೆ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಮೊರಾಕೊದ ಕಾಸಾಬ್ಲ್ಯಾಂಕಾ ಪಟ್ಟಣದ ಮಸೀದಿಯೊಂದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ದೇಣಿಗೆ ಕೊಟ್ಟಿತು ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ. ಒಳೊಳಗೆ ಕಳ್ಳ ವ್ಯವಹಾರ ಎಷ್ಟೇ ಇದ್ದರೂ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಕೂಡ ಸಮಾಜಸೇವೆ ಮಾಡಿದೆವು ಎಂದು ತೋರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಲ್ಲ. 

***

'ವಿದೇಶಿ ನೇರ ಹೂಡಿಕೆ'ಯ ಬಗ್ಗೆ ಸುದ್ದಿ ಬಂದಾಗೆಲ್ಲ ನನಗೆ ಸಿಐಎ ಮಾಜಿ ಹಿರಿಯ ಬೇಹುಗಾರ ರಾಬರ್ಟ್ ಬೇರ್ ಹೇಳಿದ ಈ ಘಟನೆ ನೆನಪಾಗುತ್ತದೆ. 

ಅವರ ಅದ್ಭುತ ಪುಸ್ತಕ Sleeping with the Devil: How Washington Sold Our Soul for Saudi Crude . ಅದರಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ಮಾಹಿತಿ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತ ಲೇಖನ.