Tuesday, April 18, 2023

ಹಿಂದಿ ಪಾಠಶಾಲೆ

ಮನೆಯೇ ಮೊದಲ ಪಾಠಶಾಲೆ
ತಾಯಿಯೇ ಮೊದಲ ಗುರು…

ಆದರೆ ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಬಂದರೆ ಮಾತ್ರ…

ಭಾಂಡೆ ತಿಕ್ಕುವ ಜಾಗವೇ ಮೊದಲ ಪಾಠಶಾಲೆ,
ಬೂಬುವೇ ಮೊದಲ ಗುರು…

ಬೂಬು = ಅತ್ತಿಕೊಳ್ಳದಿಂದ ಬರುತ್ತಿದ್ದ  ಭಾಂಡೆ ತಿಕ್ಕುವ ಕರ್ಮಚಾರಿಗಳು. ಹೆಸರು ಏನೇ ಇದ್ದರೂ, ಜನೌಷಧಿ ಹೆಸರಿನ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ, ಅವಳು  ಬೂಬು. ಮೆಹಬೂಬಿ ಎಂಬ ಆ ವಂಶದ ಮೂಲಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರು ಮಾಳಮಡ್ಡಿ ಜನರ ಬಾಯಲ್ಲಿ ಶಾರ್ಟ್ ಅಂಡ್ ಸ್ವೀಟಾಗಿ ಬೂಬು ಆಗಿದ್ದು ಐತಿಹಾಸಿಕ. 

ಮಾಳಮಡ್ಡಿಯಲ್ಲಿ  ಭಾಂಡೆ ತಿಕ್ಕೋದು ಅಂದ್ರೆ ಬೂಬು. ಬೂಬು ಅಂದ್ರೆ  ಭಾಂಡೆ ತಿಕ್ಕಾಕಿ. Synonymous and monopoly. ಬೂಬು ರಜೆ ಮೇಲೆ ಹೋದರೆ ಅವರ ಮನೆಯದೇ ಇನ್ನೊಂದು ಬೂಬು ಬರುತ್ತಿತ್ತು. ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರತೆ  ಮತ್ತು ನಿರಂತರತೆ  ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ವರ್ಷಕ್ಕೊಂದು ಹಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಬೂಬು ಆಗಾಗ ರಜೆ ಮೇಲೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಳು. ಅವಳ ತಂಗಿ ಅಥವಾ ಹಿರಿಯ ಮಗಳು ಬೂಬುವಿನ ಅವತಾರವೆತ್ತಿ ಬರುತ್ತಿದ್ದವು. 

ಬೂಬು ಒಬ್ಬಳೇ  ಬರುತ್ತಿದ್ದಿಲ್ಲ. ಜೊತೆಗೆ ಅವಳ  ಅರ್ಧ ಡಜನ್ ಚಿಳ್ಳೆ ಪಿಳ್ಳೆ ಮಕ್ಕಳು. ಭಾಂಡೆ ತಿಕ್ಕುವ ಕೆಲಸದ ಜೊತೆ ಬೇಬಿ ಸಿಟ್ಟಿಂಗ್ ಕೂಡ. 

ಬೂಬುಗೆ ತಕ್ಕಮಟ್ಟಿಗೆ ಹರ್ಕು ಮುರ್ಕು ಕನ್ನಡ ಬರುತ್ತಿತ್ತು. ಒಬ್ಬರ ಮನೆಯ ಸುದ್ದಿಯನ್ನು ಮತ್ತೊಬ್ಬರ ಕಿವಿಯಲ್ಲಿ ಊದುವ ಪುಣ್ಯದ ಕೆಲಸವನ್ನು  ಭಾಳ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಮಠದ ವೃಂದಾವನದ ಕೆಳಗೆ ಬಂಗಾರ ಹುಗಿದಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ (ಸುಳ್ಳು)ಸುದ್ದಿಯನ್ನು ಹಬ್ಬಿಸಿದವರು ಬೂಬುಗಳೇ ಎನ್ನುವ ಸಂಶಯ ಇದೆ.

ಬೂಬುವಿನ ಜೊತೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕನ್ನಡ ಅಷ್ಟಕ್ಕಷ್ಟೇ. ಅವು ಅತ್ತಿಕೊಳ್ಳದ ಕಂಪು ಸೂಸುತ್ತಿದ್ದ ಉರ್ದು ಕೋವಿದರು. ಬಾಯಿ ಬಿಟ್ಟರೆ LKB, ಚಿನಾ…ಕೆ, ತೇರಿ ಮಾ ಕಿ, ಇಂತವೇ ಮಾತು. ಆದರೂ ಅಮ್ಮ ಬೂಬುವಿನ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಬೈಸಿಕೊಂಡು, ಬಡಿಸಿಕೊಂಡು ಏನೋ ಮಾಡಿ ಟೈಮ್ ಪಾಸ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಇರುತ್ತಿದ್ದವು. 

ನನಗೆ ಹಿಂದಿ ಕಲಿಸಿದ ಮೊದಲ ಗುರು ನಾಭಿ ಸಾಬಾ. ನಮ್ಮ ತಾಯಿಯ ಬಾಯಲ್ಲಿ ನಬೀ ಎನ್ನುವ ಮುಸಲ್ಮಾನ್ ಹುಡುಗ ನಾಭಿ ಸಾಬಾ ಆಗಿದ್ದು ನಾಭಿಯಿಂದ ಪದ್ಮ ಹೊರತಂದ ಪದ್ಮನಾಭ ಉರ್ಫ್ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಮಹಿಮೆ ಇರಬಹುದೇ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅವನು ನಾಭಿ ಸಾಬ. ನಮ್ಮ ದೋಸ್ತ. ಭಾಂಡೆ ತಿಕ್ಕುವಷ್ಟು ಸಮಯ. ಬಟ್ಟೆ ಒಗೆಯಾಣ ಮುಗಿಯುವ ತನಕ ಅವನ ಜೊತೆ ಆಟ, ಅವನ ಜೊತೆ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಮಾತುಕತೆ. ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆದಾಗ ಅವನು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವ್ಯಾವ ಪಕ್ಷಿ, ಪ್ರಾಣಿ ಅಲ್ಲಾ ಕೋ ಪ್ಯಾರೆ ಆಗಿ, ಕುರ್ಬಾನಿ, ಕುರ್ಬಾನಿ ಆಗಿ ಸ್ವಾಹಾ ಆಗಿದ್ದವು ಎಂದು ಕೂಡ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದ. ಅವನ ಸ್ವಾಹಾ ಭಾಗ್ಯ ನಮಗಿಲ್ಲವೇ ಎಂದು ಅನ್ನಿಸಿದ್ದೂ ಉಂಟು. ಏನು ಮಾಡೋಣ ತತ್ತಿ ತಿನ್ನಲಿಕ್ಕೇ ಪರದಾಡುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ. ಇನ್ನು ನಾಭಿ ಸಾಬನ ಹಾಗೆ ಕುರಿ, ಕೋಳಿ ತಿಂದಂತೆಯೇ. ಮೊದಲೇ ಕರ್ಮಠ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ವಠಾರ. "ಎಲ್ಲಿ ಹೆಗಡೆಯವರು ಕದ್ದು ಮುಚ್ಚಿ ಮೀನ ಬೇಯಿಸುತ್ತಾರೋ!??" ಎಂಬ ಸಂಶಯ ವಠಾರದ ಖಾಯಂ ಸದಸ್ಯರಾಗಿರುತ್ತಿದ್ದ ಕೆಲವು ಕೆಂಪು ಸೀರೆ ಬೋಡಮ್ಮಗಳಿಗೆ ಇರುತ್ತಿತ್ತು. ಹಾಗಿರುವಾಗ ಕೋಳಿ, ಕುರಿ ಬಹಳ ದೂರ. ಕದ್ದು ಮುಚ್ಚಿ ತತ್ತಿ  ತಿನ್ನುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ನಾವೇ ತತ್ತಿ ಇಟ್ಟಷ್ಟು ತಾಪತ್ರಯ ಉಂಟಾಗುತ್ತಿತ್ತು.

ಹೊಸ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿನ ಬೈಗುಳ ಸಹಜವಾಗಿ ಬಂದುಬಿಡುತ್ತವೆಯಂತೆ. ಹಾಗೇ ಆಯಿತು. ಆದರೆ ನಾಭಿ ಸಾಬನ ಬೈಗುಳಗಳ ಆರ್ಭಟ ಸಿಕ್ಕಾಪಟ್ಟೆ ಇತ್ತು. ಅವನ ಅಮ್ಮಿ ಜಾನ್ ಬೂಬು ಅವನಿಗೆ ಏನೇನು ಹೇಳಿ ಬೈಯ್ಯುತ್ತಿದ್ದಳೋ ಅವನ್ನೆಲ್ಲ ಅವನು ಕಲಿತು ಅವಳಿಗೂ ತಿರುಗಿ ಬೈಯುತ್ತಿದ್ದ. ಅವೆಲ್ಲ ನಮ್ಮ ಕಿವಿ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದು, ನಮ್ಮ ಕಿವಿಗಳೂ ಪಾವನವಾಗಿ, ಅವೆಲ್ಲ ಬಾಯಿಪಾಠ ಆಗಿ, ಅರ್ಥ ತಿಳಿಯದಿದ್ದರೂ ಕಂಡವರಿಗೆ LKB, ಅದು ಇದು ಎಂದು ಹೇಳಿ, ಬೈಸಿಕೊಂಡು, ಹಿರಿಯರಿಂದ ತಿಳಿಸಿ ಹೇಳಿಸಿಕೊಂಡು, ಅಷ್ಟರಮಟ್ಟಿಗೆ ಕೆಟ್ಟ ಅಭ್ಯಾಸ ಬಿಟ್ಟರೂ ಅವೆಲ್ಲ ಈಗಲೂ ಕಿವಿಯಲ್ಲಿ ಗುಂಯ್ ಅನ್ನುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಒಂದು ತರಹದ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಮಂತ್ರಗಳಂತೆ. ಪಠಣ ನಿಂತ ನಂತರವೂ ಮಂತ್ರಗಳ ತರಂಗಗಳು ಪಸರಿಸುತ್ತಿರುತ್ತವೆಯಂತೆ. ಆ ರೀತಿ.

ಹಿಂದಿ ಬರೆಯಲು ಓದಲು ಕಲಿತಿದ್ದು ತಡವಾಗಿ ಆದರೂ ವ್ಯವಹಾರಿಕ ಹಿಂದಿ ಎಂದೋ ಕಲಿತಿದ್ದಾಗಿತ್ತು. ಈಗ ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಅದೇ ಬರುತ್ತದೆ. ಸಿಟ್ಟು ಬಂದು, ಮೈ ಪರಚಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ ನಾಭಿ ಸಾಬನ ಹಿಂದಿಯಷ್ಟು ಉಪಯುಕ್ತ ಭಾಷೆ ಮತ್ತೊಂದಿಲ್ಲ. 

ನಿಡಗುಂದಿ ಟೀಚರ್, ಚಿಕ್ಕಮಠ ಸರ್ ಮುಂದೆಂದೋ ದಿನ ಹಿಂದಿ ಕಲಿಸಿದ್ದಿರಬಹುದು. ಆದರೆ ಭಾಂಡೆ ತಿಕ್ಕುವ ಪವಿತ್ರ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿ ಕಲಿಸಿದ ಬೂಬು ಮತ್ತು ನಾಭಿ ಸಾಬನಿಗೆ ಸಹಸ್ರ ವಂದನೆಗಳು. 

ನಾಭಿ ಸಾಬನ ಸಹವಾಸ ಕೇವಲ ಒಂದೋ ಎರಡೋ ವರ್ಷವಷ್ಟೇ. ನಂತರ ಕಲ್ಯಾಣ ನಗರ ಕಡೆ ಬಂದಾಗ ಬೂಬುಗಳು ಹೋಗಿ ಬಾರಾಕೊಟ್ರಿಯ ಮರಾಠಿ ಬಾಯಿಗಳು ಬಂದವು. ಆದರೆ ಮರಾಠಿ ಕಲಿಸಲಿಲ್ಲ. ಅವರ ಮರಾಠಿಯಲ್ಲಿ ಅತ್ತಿಕೊಳ್ಳದ ಹಿಂದಿ ಉರ್ದುವಿನಷ್ಟು ಸತ್ವ ಇರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕಾಣುತ್ತದೆ. 

4 comments:

sunaath said...

ಪುಣ್ಯವಂತರು ನೀವು. ಹಿಂದೀಯನ್ನು ಸರಿಯಾದ ಗುರುಗಳಿಂದಲೇ ಕಲಿತಿರಿ. ನಾನು ಬೇಸಿಗೆಯ ರಜೆಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮಜ್ಜನ ಮನೆಗೆ ಹೋದಾಗ, ಅಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಓರಿಗೆಯ ಹುಡುಗನಿಂದ ಕಲಿತ ವಿಶೇಷಣವೆಂದರೆ : ಡಿ.ಕೆ.ಭೋಸ್!
ಅದಕ್ಕೇ ಈಗ ಅನಿಸುತ್ತದೆ: ಬಚಪನಕೆ ದಿನ ಭುಲಾ ನ ದೇನಾ!

Mahesh Hegade said...

ಹಾ, ಹಾ, ನೀವು ಹೇಳಿದ್ದು ಕೇಳಿದ ಮೇಲೆ ನಾವು ಪುಣ್ಯವಂತರೇ ಬಿಡಿ.

ಕಾಮೆಂಟಿಗೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳು.

Anonymous said...

Very nice. We had a character in our village... His kannada mixed hindi was very famous :)

Mahesh Hegade said...

@Anonymous, thank you very much for your comment.